نقد و تحلیل اردوی عملی آمادگی دفاعی
اردوهای عملی آمادگی دفاعی به عنوان یکی از برنامه های مکمل و تثبیت کننده ی محتوای کتاب آمادگی دفاعی ودر جهت افزایش آگاهی و آمادگی برای دفاع و مقابله با انواع تهدیدها ی دشمنان ، از جایگاه و اهمّیّت ویژه ای برخودارهستند.
به نام خدا
مقدمه :
آن کشور وملّتی که بتواند ثابت کند آماده ی ایستادگی ودفاع جانانه برای استقلال و حفظ هویّت ، آرمان ها و موجودیّت خوداست ، همواره عزیز است.
( مقام معظّم رهبری )
یکی از محورهای اساسی کتاب آمادگی دفاعی ، بصیرت افزایی دانش آموزان درجهت شناخت دوستان و دشمنان مردم است که مقام معظّم رهبری برآن تأکید فرمودند.
اردوهای عملی آمادگی دفاعی به عنوان یکی از برنامه های مکمل و تثبیت کننده ی محتوای کتاب آمادگی دفاعی ودر جهت افزایش آگاهی و آمادگی برای دفاع و مقابله با انواع تهدیدها ی دشمنان ، از جایگاه و اهمّیّت ویژه ای برخودارهستند. نظربه اهمّیّت این اردوها و این که هرساله دردو نوبت از سال تحصیلی برگزارمی شوند ، در این مقاله که مجموع نظرات و دیدگاه های دبیران محترم آمادگی دفاعی و دانش آموزان شرکت کننده در این اردوهاست ، به بررسی و تحلیل محتوایی و کمّی وکیفی آن ها در گذشته و امسال پرداخته شده است . امید است باتوجّه به نقاط ضعف و قوّت برگزاری این اردوها و اتّخاذ روش ها وبرنامه های متناسب با اهداف آموزشی کتاب آمادگی دفاعی ، نسبت به افزایش کارایی و کیفیّت برگزاری اردوها و رفع نواقص وکم وکاستی های آن ها ، بیش از گذشته اهتمام ورزیم . ان شا ءاللّه
نقاط قوّت :
۱)افزایش نظم ومدیریّت :وجود نظم وانضباط درساعت شروع و خا تمه ی اردوها ونیز کلاس بندی دانش آموزان ، از مهم ترین ویژگی هایی بود که در این دوره از اردوها به چشم می خورد که در سال های گذشته ، کم تر شاهد آن بودیم .
۲)هماهنگی محتوایی اردوها با کتاب آمادگی دفاعی :
هماهنگی محتوایی این دوره از اردوها با درس ها ی اوّل تا ششم کتاب آمادگی دفاعی ، اتّفاق خوشایندی بود که امسال شاهد آن بودیم . موضوعاتی مانند آشنایی با سیره ی شهدا ، بیان خاطرات و زیبایی های جنگ از زبان پیشکسوتان جنگ و جهاد ، رنگ و بوی خاصّی به محافل اردویی امسال بخشید.
دسته بندی جنگ ها و توجّه ویژه به جنگ نرم و بیان ماهیّت و اهداف و روش های علمی و عملی مقابله با آن ، هم چنین آموزش فرهنگ استفاده از فضاهای مجازی وشبکه های اینترنتی و ماهواره ای و بیان خطرات ، محاسن و معایب استفاده از آن ها از بخش های مطرح شده در این اردوها بود.
۳)آموزش مؤثّر ، به کمک فنّاوری :
ایجاد جذّابیّت های دیداری و شنیداری برای تفهیم بیش تر مطالب ، با استفاده از فیلم وکلیپ های متنوّع و مستند در مورد موضوعات مطرح شده ازقبیل : آشنایی با سیره ی شهدا ، جنگ نرم و تحلیل برنامه های ماهواره ای ، تاریخچه و ماهیّت شبکه های ارتباطی در فضای مجازی ، بسیار مورد علاقه و توجّه دانش آموزان قرارگرفت و خستگی و کسالت سال های گذشته را برای آنان درپی نداشت .
۴)استفاده از کارشناسان متخصّص وجوان درامر آموزش :
آموزش مباحث مختلف دفاعی و مسائل مهمّ روز به وسیله ی نیرو های جوان و مجرّب در این دوره ها باعث ایجاد ارتباط بهترآن ها با دانش آموزان ودرک متقابل آن ها از یکدیگرو تفهیم بهترمطالب شده و نیز استفاده ی این متخصٌصان از شیوه های نوین آموزشی ، مطالب را باورپذیرتر و انگیزه ی مخاطبان را افزایش داده است .
۵)نهادینه شدن محتوای کتاب آمادگی دفاعی در دانش آموزان :
اردوهای عملی ، فرصتی است برای بازخوانی و مرور آن چه که در کتاب و کلاس درس آموخته اند . مطرح شدن یا تکرار مطالب درسی با توضیح و تفصیل بیش تر از زبان کارشناسان آن مطالب و آشنایی نزدیک با شاهدان عینی هشت سال دفاع جانانه ی رزمندگان غیوراسلام که از متولّیّان و مدرسان دراین اردوها بودند ، موجب ثبات و پایداری آموخته ها در ذهن و جان دانش آموزان و انعکاس آن در رفتار اجتماعی شان می شود.
همچنین این اردوها ، فضای مناسبی برای مطرح کردن دیدگاه ها و پرسش های نا گفته ی دانش آموزانی است که هنوز به مرحله ی باور نرسیده اند وبا تعامل وهم فکری مسئولان مربوط می توانند به ثبات نسبی ازجهت علمی و اعتقادی برسند.
۶)هشت نمره ی عملی انگیزه ساز :
اختصاص هشت نمره از بیست نمره ی نوبت اوّل درس دفاعی به دانش آموزان فقط به خاطر حضور آنان در اردوی عملی ، موجب علاقه مندی و ایجاد انگیزه در آنان برای شرکت در اردو و یادگیری مسائل آمادگی دفاعی و اهمّیّت آن ، می شود . این نتیجه ، پس از برگزاری نوبت اوّل اردوها ، به وضوح دیده می شود.
نقاط ضعف :
۱)نامناسب بودن مکان برگزاری اردوهای عملی:
اردوها معمولاً یادردبیرستان محلّ تحصیل دانش آموزان یا در مدارس دیگر ناحیه یا منطقه ی محلّ تحصیل آنان برگزار می شود که اشکالات و ایراداتی دارد .برخی از این اشکالات عبارتند از :
- مجهّز نبودن همه ی مدارس و کلاس ها به تابلوهای هوشمند و دیتا شو ، سایت و …
- کمبود کلاس و فضای مناسب تدریس در مدارس و ازدحام دانش آموزان در کلاس ها
-یکسان نبودن امکانات آموزشی درتمام کلاس های یک آموزشگاه ویا در سطح تمام مدارس برگزارکننده و میزبان
- تداخل زنگ استراحت وکلاس های اردوی عملی با سایر کلاس های درسی آموزشگاه
۲)ناهماهنگی و عدم دقّت در اعلام برنامه ی اردوهای عملی :
معمولاً زمان و مکان اجرای اردوهای عملی مدارس ، به موقع و در زمان مناسب اطّلاع رسانی نمی شود ویا مدارس میزبان و مهمان در بخشنامه های ارسالی ازسوی پایگاه های بسیج به خوبی مشخّص نشده است .
برخی اوقات مخالفت یا عدم مشارکت برخی از مدیران مدارس با زمان و مکان اجرای اردوها به دلیل تداخل با برنامه های ازپیش تعیین شده در مدارس ویا نبود امکانات ، موجب تغییر یا تعویق زمان ومکان اردوها می شود که از پیامدهای آن سردرگمی برای اطلّاع رسانی به دبیران دفاعی یا دانش آموزان و خانواده ها ی آن ها می باشد.
پیشنهاد ها :
۱)اردوها در یک مرکز ثابت و مشخّص به غیر از مدارس که از امکانات و تجهیزات آموزشی و رفاهی لازم برخوردار باشد ، برگزار گردد.۲)زمان و مکان اجرای اردوها پس از برنامه ریزی های دقیق و نظرخواهی ازمدیران و دبیران دفاعی و در یک محدوده ی زمانی مشخّص ، اطّلاع رسانی شود.
۳)تاریخ برگزاری اردوها به نحوی تنظیم شود تا دبیرانی که در چند دبیرستان تدریس دارند ، بتوانند در یک روز همراه دانش آموزان در اردو شرکت نمایند.
۴)بخش« اطفای حریق »که از قسمت های پایانی اردوهای عملی نوبت اوّل بود ، برای تناسب با بخش های کتاب آمادگی دفاعی ، به مرحله ی دوم اردوها موکول شود.
۵)به پیشنهادبرخی از دبیران دفاعی – به خاطر شناخت بیش تر آن ها از دانش آموزان – سرمربیّان محترم با صلاحدید و نظرخواهی از دبیران دفاعی در مورد تعیین میزان نمره ی عملی دانش آموزان اقدام نمایند.
۶)جهت انجام کمک های اولیه از نیروهای هلال احمر کمک گرفته شود، زیرا این بخش از اهمیت زیادی برخوردار است.
۷)اردوی عملی باید در مکانی خارج از شهر برگزار گردد تا دود ناشی از اجرای برنامه ی اطفای حریق باعث مزاحمت خانه های اطراف نشود و همچنین در مکانی تفریحی باشد تا معنای اردو در آن تحقق یابد.
۸)ضمن تشکّر و قدردانی ازسرمربیّان محترم، جمعی از دبیران دفاعی مناطق و نواحی ، خواستارتغییر و بازنگری در نحوه ی رفتار و برخورد بعضی از سرمربیّان هستند و ازرفتاررئیس مآبانه ی آنان باخود گله دارند.
امیداست بتوانیم از خدمتگزاران واقعی جبهه های علم و ایمان ومعرفت باشیم.
